Szlak św. Wojciecha
Szlak św. Wojciecha
w Archidiecezji Gdańskiej
„Szlak św. Wojciecha” w Gdańsku liczy blisko 20 kilometrów. Rozpoczyna się w Archikatedrze Oliwskiej, gdzie znajdują się relikwie Świętego. W parafialnym sklepiku można otrzymać legitymację pielgrzyma oraz pieczątkę, oznaczającą początek szlaku. Po blisko dwóch godzinach wędrówki po swojej prawej stronie widzimy Krzyż Milenijny. Z Góry Gradowej, na której się znajduje, rozpościera się piękny widok na Gdańsk. Następnie swoje kroki kierujemy w stronę Głównego Miasta, do Bazyliki Mariackiej. Tu w sklepiku znajdującym się w kruchcie świątyni otrzymujemy drugą pieczątkę pielgrzyma. W świątyni warto zobaczyć monumentalny obraz 41- letniego św. Wojciecha, który w 997 roku przybył do „grodu nad Motławą”. Po krótkim odpoczynku wracamy na główny szlak, aby po półtorej godziny dotrzeć do wyjątkowego miejsca – Sanktuarium św. Wojciecha w dzielnicy Gdańsk-św. Wojciech, z malowniczą kapliczką, gdzie było złożone ciało Misjonarza. Tam otrzymujemy ostatnią, trzecią pieczątkę. Legitymacja z trzema pieczątkami uprawnia do odebrania okolicznościowego certyfikatu „Adalbertina”, potwierdzającego przebytą drogę oraz małego drewnianego krzyża.
ETAP 1. ARCHIKATEDRA OLIWSKA
KRÓTKA HISTORIA ŚW. WOJCIECHA
Wojciech urodził się około 956 roku w czeskich Libicach jako potomek książęcego rodu Sławnikowiców. Przy bierzmowaniu otrzymał imię Adalbert. Od dziecka przeznaczony do stanu duchownego, a po starannym wykształceniu w szkole katedralnej w Magdeburgu w wieku 27 lat został mianowany biskupem Pragi.
Jako misjonarz wyruszył najpierw na Węgry, gdzie miał ochrzcić przyszłego króla Stefana I. Następnie – nie mając możliwości powrotu do Czech, gdzie wymordowano jego rodzinę – znalazł oparcie na dworze Bolesława Chrobrego. Poprzez Gdańsk – gdzie w 997 roku przeprowadził masowy chrzest i rozkazał wycięcie świętego dębu – Wojciech razem z przyrodnim bratem Radzimem oraz prezbiterem Boguszą-Benedyktem dotarli do ziemi Prusów.
Ich działalność misyjna nie spotkała się jednak z przychylnym przyjęciem. 17 kwietnia stanęli przed pruskim wiecem, na którym Wojciech z pomocą tłumacza przemawiał oraz objaśniał zasady chrześcijaństwa. 23 kwietnia 997 roku misjonarzy odpoczywających po Mszy odprawionej w świętym gaju zaskoczyło siedmiu strażników prowadzonych przez kapłana Sicco. Wojciech uderzony włócznią w serce został zabity przez kapłana, który – według żywotów – miał wcześniej stracić w walkach z Polakami brata. Ciału odcięto głowę i nabito na pal na znak hańby. Jego towarzyszy oszczędzono i odesłano do Polski.
Bolesław Chrobry wykupił od Prusów ciało Świętego. Miał ponoć zapłacić za nie tyle złota, ile ważyło. Doczesne szczątki Wojciecha spoczęły w katedrze gnieźnieńskiej, która od tego momentu stała się miejscem szybko rozprzestrzeniającego się na całą Europę kultu Męczennika. Jego śmierć wywarła wielkie wrażenie w zachodnim chrześcijaństwie, dlatego już w 999 roku papież Sylwester II ogłosił Wojciecha świętym.
RELIKWIARZ ŚW. WOJCIECHA W ARCHIKATEDRZE OLIWSKIEJ
Konfesja św. Wojciecha ze srebrnym relikwiarzem znajduje się w prezbiterium katedry oliwskiej. Sarkofag jest zwieńczony półleżącą postacią Męczennika w stroju biskupim i z pastorałem.
W 1928 roku pierwszy gdański biskup, Edward O’Rourke (1876-1943), sprowadził z Pragi relikwie Świętego, ponieważ poprzednie zaginęły. Na odpusty i inne okazje do sanktuarium zaczęły przybywać zorganizowane pielgrzymki z całej diecezji, a sama uroczystość przyciągała nawet 10 tys. pątników. Sanktuarium św. Wojciecha odgrywało w życiu polskich katolików zamieszkujących Wolne Miasto Gdańsk dużą rolę.
ETAP 2. KRZYŻ MILENIJNY
Monumentalny „Pomnik Krzyż Dwutysiąclecia Chrześcijaństwa i Tysiąclecia Gdańska”, zwany również „Krzyżem Milenijnym”, powstał jako upamiętnienie obchodów Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. Pomnik jest wykonany ze stalowej konstrukcji według projektu rzeźbiarza Jacka Łuczaka i mierzy 16 metrów. Monument stoi na Bastionie Jerozolimskim, który jest najwyższą częścią Góry Gradowej.
OBRAZ ŚW. WOJCIECHA MĘCZENNIKA W BAZYLICE MARIACKIEJ
Obraz przedstawia św. Wojciecha Męczennika przybywającego do Gdańska wiosną 997 roku. Miał wtedy 41 lat. Ochrzcił wielu gdańszczan i Pomorzan. Z grodu nad Motławą wyruszył w swą ostatnią życiową podroż w stronę Elbląga, aby nawracać na chrześcijaństwo pogańskich Prusów. Święty Wojciech ubrany jest w biskupie szaty. Czerwona kapa jest przetkana złotą nicią i spięta mosiężną klamrą, na której znajduje się scena chrztu gdańszczan. W prawej ręce św. Wojciech trzyma drewniany krzyż o wymiarach 24×13,5 cm, który pokazuje mieszkańcom Gdańska. Krzyż ten stanowi dokładne odwzorowane krzyża z przełomu IX i X wieku, który został znaleziony w Gdańsku. Jego oryginał znajduje się w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku. Krzyż ten św. Wojciech rozdawał gdańszczanom, którzy przyjęli chrzest z jego rąk. Autorem obrazu jest artysta Krzysztof Izdebski-Cruz.
ETAP 3. SANKTUARIUM ŚW. WOJCIECHA
Najdawniejsza nazwa dzielnicy wywodzi się od drzewa czczonego przez pogan i brzmiała „Dąb”, „Dębica” lub „Dębno”. Dzisiejsza nazwa „Święty Wojciech” pochodzi od imienia Świętego i od kościoła pod jego wezwaniem. Do tego miejsca w kwietniu 997 roku przybywa misjonarz Wojciech, aby chrzcić pogan. Przed 1236 rokiem przybyli tu benedyktyni posiadający już w Świętym Wojciechu klasztor i kościół, wzniesiony prawdopodobnie na wzgórzu. Mieli także browar i nieruchomości w pobliskim Gdańsku. Po osuszeniu terenów u stóp wzgórz, rozpoczęli budowę nowego kościoła.
Sanktuarium wybudowane zostało w XIV wieku dla upamiętnienia pobytu św. Wojciecha w Gdańsku w 997 roku. Znajduje się na Wzgórzu Świętego Wojciecha, tuż przy dzisiejszej południowej granicy miasta. Sanktuarium obejmuje kościół parafialny, kaplicę na wzgórzu oraz Drogę Męki Pańskiej.
